english
Ομαδική έκθεση στο Partisan, Θεσσαλονίκη. Η Στέλα Αναστασάκη έγραψε το επιμελητικό κείμενο· οι καλλιτέχνες Εύα Θεοδωρίδου, Ηρακλής Γκουντάρας, Κάτια Κουλιού και η ομάδα Art Minds παίρνουν συνέντευξη από τον εαυτό τους.
Στέλα Αναστασάκη, Partisan, 9.11.2010
Κάθε τόσο συμβαίνει ένα γεγονός, που κλονίζει την πίστη μας, καταστρέφει κάθε τι που έχουμε χτίσει και μας ταράζει συθέμελα. Ένας αιφνιδιαστικός σεισμός, ένας άδικος βομβαρδισμός, ένα τραγικό ατύχημα, ένας οδυνηρός αποχωρισμός, όλα γεγονότα που κάνουν τον προσωπικό ή το συλλογικό χρόνο να συστέλλεται ώσπου να σταματήσει για λίγο να κυλάει.
Ωστόσο, στον απολογισμό μιας τραγωδίας, ελλοχεύει πάντοτε η ελπίδα μίας αρχής εκ του μηδενός.
_Ότι αποκαλούμε αρχή, είναι συχνά το τέλος Και το να βάζεις ένα τέλος, συχνά είναι να κάνεις μιαν αρχή. Το τέλος είναι εκεί απ' όπου ξεκινάμε_
T. S. Elliott
Η έκθεση αυτή, με αφορμή το περιεχόμενο των στίχων του T. S. Elliott, πραγματεύεται τον απολογισμό καταστροφικών γεγονότων, υπό το αισιόδοξο πρίσμα μιας καινούριας αρχής.
Οι φωτογραφίες, αποτελέσματα της γωνίας, της απόστασης και του χρόνου λήψης του δημιουργικού βλέμματος του φωτογράφου, συνιστούν ένα ιδιόμορφο σύνολο από στιγμές που έχουν “παγώσει” στο χρόνο.
Εικόνες που αποπνέουν απομόνωση, παραίτηση και καταστροφή, αλλά και εικόνες που αποκαλύπτουν αναμονή, αγωνία και ζωή, συνιστούν ένα αντιφατικό σύνολο με δύο άκρα εξίσου φορτισμένα. Μέσα από ένα παιχνίδι ανάμεσα στο θετικό και το αρνητικό, το ασπρόμαυρο και το έγχρωμο, το φως και τη σκιά, αντανακλώνται εικόνες από μέρη που μπορεί να επισκεφθήκαμε, γωνιές και γειτονιές γνώριμες ή που περιμένουν να ανακαλυφθούν, αναμνήσεις και συνήθειες που προσπαθούμε να ξεπεράσουμε ή να θυμηθούμε.
Στο σύνολο των έργων, οι χρωματικές αποχρώσεις απουσιάζουν ή εμφανίζονται άτονα και θολά, παρασύροντάς το θεατή σε ένα τόπο, όπου το ονειρικό συγκρούεται με το πραγματικό. Σ’ αυτόν τον τόπο, όπου ο χώρος χάνει τις πραγματικές του διαστάσεις, το ρεαλιστικό και το υπερρεαλιστικό στοιχείο συνυπάρχουν και αλληλεπιδρούν, χτίζεται ένα περιβάλλον παρα-μυθικό. Έτσι, ο επισκέπτης ωθείται στην ονειροπόληση, αμβλύνοντας την απόσταση που τον χωρίζει από την πραγματικότητα -την κανονική ζωή.
Ανοίγματα απροσπέλαστα από το βλέμμα, ερείπια όπου βασιλεύει η σιωπή, και αινιγματικά εσωτερικά μεταφέρουν τον απόηχο ιστοριών που δεν έχουν ακόμα ειπωθεί. Η Γειτονιά, το Σαλόνι, η Αυλαία, τα Ίχνη, οι Σκιές και Ένα Κουβάρι, όπως και όλα τα έργα της έκθεσης, υπονοούν κρυμμένες ιστορίες, που ζωντανεύουν μέσα από το βλέμμα του θεατή.
Το περιεχόμενο της έκθεσης, λειτουργεί σαν μία φανταστική ή πραγματική διήγηση που μπορεί να αποτελείται από ένα ή περισσότερα διαδοχικά επεισόδια. Η υπόθεση και η πλοκή της διήγησης δε δεσμεύεται από τόπο και χρόνο, καθώς μέσα από τα έργα παρουσιάζεται ένα σύνολο από πιθανά ή απίστευτα γεγονότα.
Ξεκινώντας, λοιπόν, από το τέλος, καλούμαστε αρχικά να ανασυνθέσουμε την ιστορία –ή τις ιστορίες- της καταστροφής, να φανταστούμε τους πρωταγωνιστές και τέλος να χτίσουμε την αρχή της νέας ιστορίας κυριολεκτικά πάνω στα ερείπια της παλιάς. Στο πλαίσιο αυτό, ο θεατής λειτουργεί άλλοτε ως αφηγητής, άλλοτε ως δημιουργός και άλλοτε ως αναγνώστης, μιας ιστορίας, τελικά προσωπικής.
Με αφορμή το περιεχόμενο της έκθεσης, παροτρύνουμε τον επισκέπτη να δημιουργήσει τη δική του φανταστική, α-χρονική διαδρομή ανάμεσα στις εικόνες, ακριβώς όπως και στα παραμύθια. _And We lived happily ever after. /Και ζήσαμε Εμείς καλύτερα.
The End∙ Τέλος∙
Eva Theodoridou, Once Upon A Time, Χαλκιδική, 2010, 03:04
Μουσική: Νίκος Κιουρκτσής, Ευχαριστίες: Δημήτρης Γιουζέπας, Κάτια Κουλιού, Άλκης Παπασταθόπουλος
Τα πρόσωπα της έκθεσης, συνομιλούν ο καθένας με τον εαυτό του.
Όταν περιμένεις στην ουρά για κάτι, είσαι ήρεμη ή εκνευρίζεσαι; Καταφεύγω στο ακατάσχετο εσωτερικό κουτσομπολιό αναλύοντας όλους όσους περιμένουν πριν ή μετά από μένα, δημιουργώντας θεωρίες συνωμοσίας για το ποιος θα επιχειρήσει να μου φάει την θέση. Έτσι καταφέρνω να φτάσω στο τέλος εκνευρισμένη με όλους.
Τι κάνεις με τα χάλκινα κέρματα;
Τα κρατάω ώσπου το πορτοφόλι μου να γίνει βαρύ σαν τούβλο, μετά τα μαζεύω στοργικά, τα βάζω σε πυργάκια και προσπαθώ να τα πείσω ότι τα αγαπάω, ότι κάποια μέρα θα βρω έναν τρόπο να τους δώσω αξία, να τα ανταλλάξω για κάτι που θα με κάνει χαρούμενη και έτσι θα χαρούν κι εκείνα.
Μια μεγάλη αλήθεια που ανακάλυψες πρόσφατα;
Όταν ονειρεύομαι δεν μπορώ να δω πρόσωπα. Ποτέ δεν μπορούσα. Νόμιζα ότι είναι συνηθισμένο, ότι κανείς πραγματικά δεν μπορεί να δει πρόσωπα στον ύπνο του, ώσπου ανακάλυψα ότι μάλλον όλοι μπορούν. Μπορεί να φταίει ότι έχω μεγάλη μυωπία και κοιμάμαι χωρίς τους φακούς επαφής.
Τελικά τι σου έχουν μάθει τα παραμύθια;
Όντας κοριτσάκι με κοτσιδάκια, τα περισσότερα παιδικά μου βιβλία ήταν πασπαλισμένα με χρυσόσκονη. Έτσι έμαθα πως οι μεγάλοι έρωτες δεν σβήνουν με τον χρόνο. Αφήνουν σημάδια ανεξίτηλα γύρω τους, ζουν και αναπνέουν στο περιβάλλον που τους φιλοξένησε. Σαν φαντάσματα που αρνούνται να φύγουν. Σαν σκιές που μετά από χρόνια χορεύουν ακόμη κάθε μέρα το ίδιο τραγούδι, οποιοδήποτε τραγούδι. Έτσι είναι σαν να μην έφυγαν ποτέ. Είναι σαν τις σελίδες από ένα ημερολόγιο, τα συναισθήματα που φωλιάζουν εκεί μέσα δεν θα χαθούν ποτέ, δεν θα αλλάξουν, διατηρούνται στον χρόνο πιο έντονα κι από τις αναμνήσεις λες και κάποιος τα έβαλε στην κατάψυξη και τα βγάζει μια φορά το χρόνο για να νιώσει ζωντανός. _
.
Ηρακλής Γκουντάρας
Ποιος είναι όμως ο Tarih;
Άγνωστο. Ίσως να είναι κάποιος που έμεινε για ένα βράδυ στη φυλακή αφού έκλεισε. Πιθανόν να είναι κάποιος σαν εμένα, ή εσάς, που απλώς ήθελε να δει το όνομα του γραμμένο σε ένα μέρος που βρωμάει ιστορία. Ίσως να είχε και κάποια σχέση με τους φυλακισμένους που για πολλά χρόνια υπέφεραν σε αυτή τη φυλακή της Τουρκίας, κάπου κοντά στη Μαύρη Θάλασσα.
Εσύ τι έκανες εκεί;
Ούτε κι εγώ ξέρω. Από μικρός μου άρεσε να φαντάζομαι τους ενοίκους άδειων χώρων, κτιρίων ή σπιτιών. Γι’ αυτό και με τράβηξε η καρέκλα στο άδειο κελί της φυλακής, που για κάποιο καιρό ίσως να αποτέλεσε την παρέα ενός φυλακισμένου. Ιστορίες ανθρώπων για τους οποίους δεν θα μάθουμε ποτέ τίποτα.
Μήπως έχεις εμμονή με το παρελθόν;
Εμμονή όχι. Ενδιαφέρον ναι. Μ’ αρέσει να βλέπω στο παρόν, εικόνες του παρελθόντος. Ένα σπίτι κατεστραμμένο στην Βηρυτό, ένα πουκάμισο αφημένο, το σαλόνι μιας οικογένειας, τα συρματοπλέγματα από τα οχυρά του στρατού. Εικόνες ενός τόπου που υπέστη πλήρη καταστροφή, μια καταστροφή που άφησε τα ίχνη της στα κτίρια, στους ανθρώπους και στα σκυλιά της πόλης.
Τι σε τραβάει στα τοπία που φωτογραφίζεις;
Ίσως είναι λιγάκι συνηθισμένο να φωτογραφίζεις τόπια. Οι σπουδές μου στην αρχαιολογία με οδηγούν στην επίμονη αναζήτηση του τόπου, τον οποίο χρησιμοποιώ ως ένα σκηνικό για να πλάσω ιστορίες, που μπορεί να έχουν είτε θετική είτε αρνητική κατάληξη. Άλλωστε, όπως συμβαίνει και στα παραμύθια, αυτό που μένει αναλλοίωτο δεν είναι οι άνθρωποι, αλλά ο τόπος. Αυτός έχει τους δικούς τους ρυθμούς και όρους και όταν καταστρέφεται, δίνει το έναυσμα για μια νέα αρχή.
Τελικά τι σου έχουν μάθει τα παραμύθια;
Ίσως κάτι κοινότυπο, μα και πολύ αληθινό. And they lived happily ever after. The end. _
.
Ποιος μένει σε αυτό το σπίτι;
Το Πιπέρι και το Αλάτι.
Τι προσέχεις όταν μπαίνεις σε ένα ξένο σπίτι;
Την κουζίνα, την μυρωδιά που υπάρχει παντού, την ησυχία που αποπνέει, το πάτωμα πού πατάω.
Για ποιό λόγο κρέμασε η πριγκίπισσα το φόρεμα στην ντουλάπα;
Για να μην ανησυχεί πια τι θα φορέσει αύριο.
Τελικά τί σου έχουν μάθει τα παραμύθια;
Να κοιμάμαι με παρέα. _
.
Art Minds
Τι σημαίνει για σένα μία βαλίτσα;
Αεροδρόμια, σταθμοί αναχώρησης, ταξίδια. Ανυπομονησία την ώρα που τη φτιάχνω, αγωνία για το αν θα την παραλάβω στον προορισμό. Έχω χάσει βαλίτσες σε διάφορους τόπους. Ατυχώς. Έτσι όμως έμαθα να μην δένομαι με τα αντικείμενα. Ευτυχώς. Έτσι κι αλλιώς στο τέλος μένουν οι εικόνες που εσύ ο ίδιος είδες.
Σου αρέσουν τα μαθηματικά;
Και ναι και όχι. Ναι, γιατί είναι υπέροχο να σχεδιάζεις με νούμερα και στο τέλος όταν έχεις ολοκληρώσει αυτό που σχεδίασες να μπορείς να συγκρίνεις την πορεία υλοποίησης και να βλέπεις τις αποκλίσεις και τις συγκλίσεις στον σχεδιασμό σου. Όχι γιατί όλα αυτά το φπα, οι φόροι, οι δηλώσεις, τα τιμολόγια είναι πράγματα ξερά και βαρετά και στερούνται φαντασίας.
Ταξιδεύεις;
Από μικρό παιδί. Μέχρι σήμερα έζησα σε πάρα πολλούς διαφορετικούς τόπους. Υπάρχουν μέσα μου πολύ ζωντανές εικόνες, μυρωδιές, χρώματα, στιγμές-σκηνές από την Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική, τη Μέση Ανατολή, η οποία για κάποιο περίεργο λόγο μου είναι πολύ γνώριμη. Σα να επιστρέφω σπίτι μου κάθε φορά που πάω. Τα ταξίδια ανοίγουν τους ορίζοντες, μπολιάζουν την ψυχή.
Τι είναι η Art Minds;
Μια σβούρα. Η Art Minds είναι πολλοί άνθρωποι μαζί. Διαφορετικοί. Βρίσκονται, ενώνονται και δημιουργούν μαζί, σε ένα πολύ ωραίο κλίμα. Κάνει πολλά και διαφορετικά πράγματα ταυτόχρονα. Γι’ αυτό λέω πως είναι μια σβούρα. Έχει μια δυναμική και μια φυγή προς τα εμπρός.
Σου αρέσουν τα παραμύθια;
Πάρα πολύ. Είναι ωραίες ιστορίες όλα τα παραμύθια. Σ’ αγκαλιάζουν, σε προβληματίζουν, σε ταξιδεύουν, σε φοβίζουν και δεν παλιώνουν ποτέ. Ανά πάσα στιγμή αναβιώνουν, αλλάζουν τροπή, εξελίσσονται. Σαν την ζωή μας. Δεν ξέρεις με σιγουριά ποτέ το τέλος. Εγώ γεννήθηκα στη Βηρυτό. Η Art Minds γεννήθηκε εδώ. _
* Οι παραπάνω συνεντεύξεις είναι εμπνευσμένες από τη συνέντευξη του Tom Waits στην εφημερίδα Independent, με τίτλο: “Tom Waits: A Conversation with himself”.
Group Exhibition of Photography and Video
… and they lived happily ever after. The End.
Goudaras Iraklis: photography
Theodoridou Eva: video
Katia Kouliou: photography
Anastasaki Stela: texts & curating
Goudaras Victor: graphic design
An Art Minds Production: www.artminds.gr
Exhibition Opening: November 9th 2010
Exhibition Duration: November 9-23 2010
Partisan Bar: Valaoritou 29, Thessaloniki, Greece